Tips & Tricks: Alles wat je moet weten over natuurlijke gesso (Eco Gesso)

Gesso is al eeuwenlang een belangrijke basislaag voor schilders. Maar niet elke gesso werkt hetzelfde. De moderne synthetische primers gedragen zich heel anders dan de traditionele gesso’s uit de kunstgeschiedenis. De Eco Gesso Kit van Natural Earth Paint brengt deze historische methode terug, maar dan volledig veganistisch, niet-giftig en milieuvriendelijk.

Hier lees je alles over de geschiedenis van gesso, de verschillen tussen traditionele en acrylgesso, hoe je Eco Gesso het beste gebruikt en hoe je veelvoorkomende problemen zoals brokkelen of te veel absorptie oplost.

 

Person's hand using a paint brush to spread a white gesso mixture over a stretched canvas.
 
De geschiedenis van gesso

Traditioneel werd gesso gemaakt van:

  • dierlijke huidlijm (meestal beenderlijm of konijnenlijm)
  • krijt, klei of kalkpoeder

Deze combinatie zorgde voor een harde, absorberende en duurzame ondergrond. Nadeel: het was bros, kon scheuren en was zwaar belastend voor dieren, vooral konijnen. In de 20e eeuw, na de uitvinding van plastics, werd acryl-gesso populair. Vanaf de jaren 50 werd dit de standaard. Acrylgesso is eigenlijk vloeibaar plastic, vaak met ammoniak, formaldehyde en andere schadelijke conserveermiddelen. Veel kunstenaars dragen daarom een masker bij het primen.

Acrylgesso vormt een ondoordringbare kunststoflaag, waardoor verf er bovenop blijft liggen. Historische gesso werkte anders: tijdens de renaissance wilden kunstenaars juist lichte absorptie, zodat de verf zich met de ondergrond kon verbinden. Dat zorgde voor een veel sterkere, archiefwaardige hechting.

 

Eco Gesso: een veilige, moderne versie van traditionele gesso

De Eco Gesso Kit is gebaseerd op echte Renaissance-recepten, maar vervangt de dierlijke lijm door methylcellulose (plantaardige lijm). Het resultaat:

  • volledig vegan
  • natuurlijk archiefwaardig
  • licht absorberend zoals traditionele gesso
  • niet giftig en zonder conserveermiddelen
  • droog bewaard zeer lang houdbaar (tot een jaar na het mengen)

Omdat de ingrediënten droog worden geleverd, zijn er geen toxische toevoegingen nodig om de houdbaarheid te verlengen.

 

Wat is methylcellulose?

Methylcellulose is een plantaardig polymeer dat werkt als een veganistische, archiefwaardige lijm. Het wordt veel gebruikt in voedsel, cosmetica en kunstmaterialen en is volledig niet-giftig en hypoallergeen.

 

Waarom neemt mijn gesso te veel verf op of brokkelt het?

Als je oppervlak heel absorberend is of kruimeltjes loslaat, bevat je gessomengsel waarschijnlijk te weinig methylcellulose. De poeders binden dan niet sterk genoeg.

Oplossing:

  • Voeg bij het mengen meer methylcellulose toe.
  • Wil je het oppervlak nog minder absorberend? Breng dan een dunne laag pure methylcellulose aan over de droge gesso.
  • Wie een resultaat wil dat lijkt op moderne acrylgesso kan het lijmaandeel verhogen, bijvoorbeeld 6–8 eetlepels in plaats van 4.

Zo krijg je een gladde, stabiele basis die niet meer brokkelt.

 

Kan ik een schilderij dat al begonnen is, nog redden?

Ja! Als er al een verflaag op zit maar het oppervlak blijft te absorberend, borstel dan een dun laagje pure methylcellulose over de verflaag en laat dit volledig drogen. Dit stabiliseert het oppervlak zonder dat je helemaal opnieuw hoeft te beginnen.

 

Moet je hout gronderen voordat je met olieverf schildert?

Dat hoeft niet. Veel beroemde schilderijen (zoals de Mona Lisa) zijn direct op ruw hout geschilderd. De eerste laag olie trekt dan in het hout, waardoor een transparant, gewassen effect ontstaat. Latere lagen blijven bovenop liggen.

Kunstenaars kiezen vaak voor:

  • alleen methylcellulose om de houtnerf zichtbaar te houden
  • Eco Gesso om een witte, effen basis te creëren en te voorkomen dat verf in het hout trekt

Beide methoden zijn goed, het hangt af van het gewenste resultaat.

 

 

Hoe kan ik mijn canvassen natuurlijk primen?

Bekijk de video hieronder om te leren hoe je je canvassen natuurlijk kan primen.